Denizli’de ayakkabı boyası imalatında yarım asırlık bir döneme damgasını vuran ve Türkiye’ye açılan Talay Boya’yı günümüze kadar taşıyan Aykut Talay ile mesleğin geçmişi, bugünü ve yarınını anlattı.
KOSGEB’in destekleri ve Denizli Terziler, Tuhafiyeciler, Konfeksiyoncular, Giyim Sanatkarları Odası öncülüğünde hayat geçen “Yaşayan Kültür Mirası İşletmeler Destek Programı’ndan yararlanan işletmelerden biri olan Talay Boya, Denizli’nin en eski boya imalatçısından biri olan ve mesleğin günümüze kadar ayakta kalan tek temsilcisi olma özelliğini taşıyor.
Baba mesleğini sürdürdüklerini belirten Talay; “1953, Denizli doğumluyum. Baba mesleğini devam ettiriyorum. Babam 1971 yılında vefat etti. Babam öldükten sonra biz küçük olduğumuz için kaydımızı annemize yaptırdık. Hep yanımda abim vardı. 1971 yılında Denizli Lisesi’ni 1. sınıfta terk ettim. Buraya abimin yanına hem iş öğrenmeye hem de yardım etmeye geldim. Meslek olarak ilerlemek iyi oldu. Annemiz emekli olunca BAĞ-KUR’u abimle üstümüze aldık ve işleri devam ettirdik. Abim 2003’te emekli oldu ve buradan ayrıldı. Tek başıma devam etmeye başladım. Oğlum da bana cesaret verdi, güç verdi. İngilizce bölümünü bitirdiği halde, “Baba ben buraya gelip dede mesleğini sürdüreceğiz” dedi. İlk zamanlar benim fikir ve görüşlerimle ters düştük. Onun okul, tahsil ve görüşleri daha başkaydı. Bizim esnaflıkta çocukluktan yetişmemiz daha başkaydı. Ama mantıklı ve hareketleri çok doğruydu. Bina olarak buradaydık ama küçüktü. Tek kattı burası. Sonradan eklemeler yaptık ve şimdi 4 katlı binamızda hizmet veriyoruz” dedi.
KİMYASAL KULLANMIYORUZ
Denizli’nin en eski markalarından birini üreten Aykut Talay, en önemli özelliklerinin kimyasal olmadan boya üretmek olduğunu belirterek; “Ayakkabının hammaddesi çam sakızı, balmumu, zeytinyağlı sabundur. Bunların karışımı mutlaka var ama püf noktası da var. Bizde kimyasal hiçbir şey yok. Hiçbir zaman bir şey katmadık, kullanmadık. Bu nedenle meslekte biraz geride kaldık. Kendi kendimize başarımızı gölgeledik. Diyarbakır, Gaziantep, Mersin’e boya gönderiyorduk. Diyarbakır’a gönderdiğimiz zaman olayların çok olduğu bir dönemdi. Doğru düzgün çalışamıyorduk. Akşam üstü 16:00’dan sonra sokağa çıkamıyorduk. Yasaklar, kavga ve ölüm korkusu vardı. Ama biz yılmadık, devam ettik. Kendi kendimizi yıktık. Ben artık çok yoruldum, yıprandım. Sabahın 05:00’da gelip akşam yatsı namazında gittiğimi hatırlıyorum. Bu kadar kısıtlı zamanda Türkiye’nin her yerine boya yetiştiriyorduk. Günde bin tane boya çıkartıyorduk. Günde bin boya demek ayda 30 bin tane demek” dedi.
AHMET CAN: TÜRKİYE’DE BİRİNCİYİZ
Denizli Terziler, Tuhafiyeciler, Konfeksiyoncular, Giyim Sanatkarları Odası Ahmet Can, KOSGEB tarafından destelenen projenin önemine işaret ederek, “Proje kapsamında en çok başvuru ve destek alan iller sıralamasında Denizli ülke genelinde ikinci sırada yer aldı. Müracaatların kabulü aşamasında da Denizli şu anda birinci. Biz bunu şuna bağlıyoruz; bütün işlemlerini kendimiz yaptık. Çünkü burada aracı yok. Direk KOSGEB’le esnafın yapacak olduğu bir işlem. Ama ürünlerin ve fotoğrafların yüklenmesi aşamasında birçok kişi bu aşamayı geçemiyordu. Biz bunu kendi oda personelimizle beraber tek elden yapmanın daha iyi olacağını düşündük. Personelimizde bu konuda tecrübeli olduğu için müracaatlar daha hızlı bir şekilde ilerledi. Aykut ağabeyimiz de o müracaatları kabul olanların bir tanesi. Yorgancılar var, hallaçlar var, değişik mesleklerden olan kişiler de var. Şu an da müracaatları kabul aşamasında ve birçoğu makine sahibi de oldular” dedi.
YARIN ASRI GERİDE BIRAKTI
Talay Boya’nın 54 yıllık bir işletme olduğuna dikkat çeken Ahmet Can, “Oda kaydı olarak yaklaşık 42-43 yıldır, meslek olarak da 53-54 yıldır bu mesleğe devam ediyorlar. Tabi eski geleneksel yöntemlerle devam ediyor. Bu geleneksel yöntemlerin yanında iyi bir makine teçhizatıyla beraber geçmişten gelen kültürle gelecekteki kültürü birleştirmiş olacak. Yani KOSGEB’in vermiş olduğu destekle makine alımı sağlanmış olacak. Kaliteyi daha üst seviyeye çıkararak, doğallığı da bozmadan makineyle beraber işler daha da hızlanmış olacak. Daha kaliteli bir ürün ortaya çıkmış olacak. Talay’ı herkes görmeli” ifadelerini kullandı.
